|
Malí er flatt og eiginlega ekkert
nema sléttur og hásléttur auk afmarkaðs hálendissvæðis.
Suður- og suðvesturháslétturnar (framhald Fouta Kjallon- og Gíneuhálendisins
á Fílabeinsströndinni og í Gíneu) er í 300-500 m hæð yfir sjó
en ná rúmlega 600 m á Mandingue-sléttunni í grennd við Bamako og
allt að 700 m í grennd við Satadougou.
Háslétturnar í suðaustur- og
austurhlutunum eru einnig framhald Gíneuhálendisins og þaktar lágum,
stökum hæðum í allt að 300 m hæð yfir sjó á Sikasso-svæðinu
en allt að 527 m á Minafjalli.
Austan Nígerflóts hallar Dogonsléttunni smám saman til vesturs að
fljótsdalnum en endar í þverhníptum hömrum að suðaustanverðu.
Þessi klettabelti eru allt að 1000 m há við Bandiagara.
Eina áberandi landslagseinkennið í norðurhlutanum
er Iforasfjöll. Þau eru
framhald Hoggar-fjalllendisins í Sahara og eru mjög veðruð
sandsteinsslétta, sem nær 600 m hæð yfir sjó.
Sléttur Nígerdalsins ná til mið- og norðurhluta landsins, þar
sem Sahara tekur við.
Tvö aðalvatnasvið
landsins eru tengd fljótunum Senegal og Níger.
Senegalfljótið rennur til norðvesturs, 670 km leið í gegnum
Mali til Atlantshafsins. Aðalkvíslarnar,
Bafing og Bakoye (Bakhoy), eiga upptök sín á Fouta Djallon og
sameinast við Bafoulabé. Þaðan
streymir fljótið til vesturs yfir slétturnar, þar sem það fellur
niður tvo stalla og myndar fossana Gouina og Félou.
Nígerfljótið rennur rúmlega 1800 km leið um Malí, u.þ.b. þriðjung
heildarlengdarinnar. Það
á upptök sín á Fouta Djallon og er orðið allstórt, þegar það
kemur inn í landið í grennd við Kangaba.
Það rennur til norðausturs yfir Mandingue-hásléttuna, þar
sem Sotuba-fossarnir myndast. Þegar
það nær til Koulikoro, dreifist það um breiðan dal og stemmir að
ósi ásamt Baniánni við Mopti. Nígerfljótið
myndar mikið óshólmasvæði vegna þess hve landið er flat og
straumurinn hægur. Þarna
er það í ótal kvíslum og vötnum.
Við Gourem sveigir það í stórri bugðu til suðurs (Nígerbugðan)
og rennur fram hjá Gao og Ansongo að landamærum Níger við
Labbezanga.
Rennsli Nígerfljótsins er mismunandi eftir árstíðum.
Á tímabilinu júlí til október er flóðvatn í efri hluta
vatnakerfisins, á óshólmasvæðinu frá september til nóvember og í
Nígerbugðunni frá desember til janúar.
Regluleg flóð og frjósamur framburður fljótsins gera Nígerdalinn
að mikilvægu landbúnaðarsvæði.
Mali er í hitabeltinu og loftslagið er heitt og þurrt.
Sólin skin næstum í hvirfilpunkti allt árið, sem skiptist í
þurrka- og regntíma. Þurrkatíminn
er frá nóvember til júní. Þá
er loftraki mikill og hiti hár og alize- og harmattanvindarnir ríkja.
Alizevindurinn kemur úr norðaustri frá desember til febrúar
með 25°C hita en frá marz til júní ríkir hinn heiti og þurri
harmattan úr austri frá Sahara (40°C-45°C).
Á regntímanum frá júní til október blæs monsúnvindurinn úr
suðvestri. Á undan honum kemur þykkur og dökkur skýjabakki og mikið
rignir með kröftugum vindhviðum, þrumum og eldingum.
Talsvert dregur úr hita í ágúst, þegar mest rignir.
Landinu má skipta í þrjú loftslagsbelti, hið súdanska, Sahel og
eyðimerkursvæðin. Hið
fyrstnefnda nær yfir svæðið frá suðvestur landamærunum að 15°N.
Þar er meðalársúrkoman 510-1400 mm og meðalhitinn
24°C-30°C. Í Sahel, sem nær að Sahara, er meðalúrkoman milli 200 og
500 mm og hitinn milli 23°C og 36°C.
Í Sahara er hitinn á daginn milli 47°C og 60°C en á
nóttunni fer hann niður í 4°C til 5°C. |
