Fyrstu áratugir 20. aldarinnar voru tími mikillar félagslegrar og stjórnunarlegrar þróunar, sem nýjar skoðanir á kynþáttamálum og borgarskipulagi, tengdar orsökum óeirða, ollu.  Árið 1904 voru svartar fjölskyldur, sem bjuggu í grennd við borgarmiðjur, fluttar nauðugar til Klipspruit, 17 km suðvestan borgarinnar.  Líkt og gerðist fyrir flutningana í Höfðaborg og Elísabetarhöfn var fyrst gefin út aðvörun um farsóttarhættu og því væru þessir flutningar nauðsynlegir af heilsufarsástæðum.  Það er þó erfitt að ímynda sér, að það hafi verið heilsusamlegt  fyrir svertingjana Klipspruit, því að þar var endastöð lokræsakerfis borgarinnar.  Þessi og aðrar vafasamar skýringar voru notaðar áratugum saman til að flytja Svarta, indverja, þeldökka og jafnvel hvíta fátæklinga brott.

Aðgerðirnar byggðust á hugmyndafræði aðskilnaðar kynstofnanna, sem kom fram á fyrsta fjórðungi 20. aldarinnar sem allsherjarlausn á kynþáttavanda Suður-Afríku.  Samkvæmt borgaralögunum frá 1923  voru innfæddir Afríkumenn útlægir úr borgunum nema þeir væru í þjónustu hinna hvítu íbúa þeirra.  Yfirvöld í Jóhannesarborg nýttu þessi lög ekki til fullnustu en notuðu þau til að losna við þúsundir svartra úr fátækrahverfum og komu þeim fyrir í Alexöndru og á Vestursvæðunum eða Orlando East, sem var upphafið af Soweto.  Lögreglan hóf reglulegar athuganir á vegabréfum og áfengisneyzlu meðal svartra til að losna við þá, sem voru „iðjulausir” eða hegðuðu sér ekki „í samræmi við lög” og voru í óleyfi í hvítum borgarhlutum.

Mótmæli svartra.  Svertingjar tóku þessum lögum ekki þegjandi.  Þeir sendu inn óteljandi bænaskrár og fulltrúa til að mótmæla þessum ólögum á fyrri hluta annars áratugarins og bentu Bretum á misræmið í hefð þeirra fyrir jafnræði samkvæmt lögum heimafyrir og framkomu þeirra í Suður-Afríku.  Í lok fyrri heimsstyrjaldarinnar urðu mótmælin háværari vegna lágra launa og gífurlegrar verðbólgu og svartir borgarstarfsmenn við járnbrautirnar efndu til verkfalla.  Þjóðarráði svartra í Transvaal (meðlimur í ANC) óx djörfung og efndi til mótmæla gegn vegabréfslögunum, sem leiddu til blóðugra átaka við lögregluna.  Árið 1920 fóru 70 þúsund námuverkamenn í verkfall til að vekja athygli á lágum launum og óviðunandi vinnuaðstöðu.  Herinn var kvaddur til og verkamennirnir voru þvingaðir til að láta af verkfallinu.

Mótmæli hvítra.  Þótt andstaða svartra væri mikilvæg, kom í ljós, að hvítir verkamenn náðu mun meiri árangi með mótmælum og kröfum á fyrri hluta 20. aldar í Jóhannesarborg.  Þeir önnuðust öll störf, sem kröfðust einhverrrar menntunar samkvæmt lögum, og kröfðust 5-10 sinnum hærri launa en svartir, ófaglærðir verkamenn.  Námueigendurnir, sem voru stöðugt að reyna að draga úr kostnaði, tóku harkalega stefnu gegn þeim árin 1907, 1913 0g 1922, þannig að óeirðir brutust út.  Árið 1922 gerðu námueigendurnir áætlanir um hlutfallslega fækkun hvítra verkamanna og kölluðu yfir sig allsherjarverkfall, sem varð fljótlega að vopnaðri baráttu.  Þeir efndu til kröfugangna undir slagorðunum „Verkamenn heimsins sameinist og krefjist hvítra yfirráða í Suður-Afríku” og tóku stjórn borgarinnar í sínar hendur.  Þeir létu hana ekki ef hendi fyrr en þeir stóðu frammi fyrir 20 þúsund manna herliði, sem réðist á þá með stórskotaliði og úr lofti.  Manntjónið var í kringum 200 manns.  Verkfallsmenn sjálfir myrtu u.þ.b. 30 svertingja.

Breytingarnar á fjórða og fimmta áratugnum.  Miklar breytingar urðu í borginni á þessu árabili vegna mikils aðstreymis Afríkumanna úr dreifbýlinu vegna sífellt lakari lífskjara þar.  Framboð vinnuafls í Jóhannesarborg og Witwatersrand jókst að sama skapi, sem var styrkur fyrir vaxandi iðnað, sem náði hámarki á fjórða áratugnum, einkum eftir að horfið var frá gullfætinum 1933.  Snemma á fimmta áratugnum var mikilvægi iðnaðar orðið meira en námuvinnslunnar og landbúnaðurinn í vergri þjóðarframleiðslu.  Þessi þróun átti sér aðallega stað í og umhverfis Jóhannesarborg, s.s. í Benoni, Boksburg og Germiston, þar sem fjöldi Afríkumanna starfandi í iðnaði varð fljótlega meiri en námuverkamanna.  Aðskilnaðarsinnum leizt ekki á blikuna, þegar æ fleiri verkamenn settust að í borginni með fjölskyldum sínum.

Í síðari heimsstyrjöldinni var mikill fjöldi hvítra verkamanna kvaddur í herinn og sívaxandi iðnaður krafðist stöðugt aukins vinnuafls.  Ríkisstjórn Jan Smuts afnam takmarkanir á streymi svartra verkamanna til borganna í Witwatersrand til að leysa vandann og holskefla aðfluttra skall á.  Fjöldi svartra íbúa í Jóhannesarborg rúmlega tvöfaldaðist á stríðsárunum.  Uppbygging húsnæðis stóð í stað á þessum tíma, þannig að aðfluttir urðu að búa við mikil þrengsli í húsnæðinu, sem var til, eða búðum, sem voru byggðar á öllum auðum svæðum.  Þessar aðstæður sköpuðu farsóttahættu og ýttu undir glæpi en þær efldu líka pólistíska meðvitund og aðgerðir, sem komu m.a. fram í andstöðuhópum og auknum styrk ungliðahreyfingar ANC.  Meðal stofnenda hennar var Nelson Mandela, sem var þá ungur iðnnemi í Jóhannesarborg.  Verkalýðsfélög voru stofnuð vítt og breitt og þeirra gætti mest í allsherjarverkfalli námumanna 1946.