|
Eftir að forsögulegir hellabúar frá Mesa Verde komu sér
fyrir í Kóloradó voru fyrstu íbúar í fjöllum fylkisins
ættkvíslir ute-indíana frá eyðimörkum Utah. Snemma á 18.
öldinni áttu þeir í vöruskiptum við Spánverja og Pueblo-fólkið
í árdal Rio Grande. Þeir greiddu með elg- og dádýraskinnum
og fengu m.a. spænska hesta í staðinn. Þeir notuðu hestana
til að flytja sig um set, út á Kólorado-slétturnar, þar sem
þeir fengu óbíðar viðtökur hjá cheyenne- og avapaho-indíánum,
sem höfðu setzt þar að skömmu áður. Ute-indíánarnir bjuggu
ofar öllum öðrum kynþáttum indíána í Ameríku, í allt að 3000
m hæð yfir sjó.
Landkönnun. Spánverjar frá Nýja-Mexíkó könnuðu hluta
Kóloradó á 18. öld. Fyrstu Ameríkanarnir á þessum slóðum
voru hermenn frá St Louis undir forystu Zebulon Pike, sem
sambandsstjórnin sendi til landkönnunar vestan Mississippi-árinnar
árið 1806. Annar leiðangur, undir stjórn Stephen H. Long,
majors, fór upp á South Platte, alla leið til núverandi
borgarstæðis Denver, árið 1820. Í kjölfarið komu amerískir
gildruveiðimenn í leit að bifrum og öðrum loðdýrum. Landnám
Ameríkana hófst 1832 eftir að lokið var við byggingu
virkisins í Bent’s Fort, þar sem var verzlunarstaður við
Arkansasána. Í kringum 1840 voru nokkrir bændur frá
Nýja-Mexíkó farnir að stunda búskap í Suður-Kóloradó. Árið
1851 var San Luis stofnuð í San Luis-dalnum, fyrsta þéttbýli
fylkisins.
Námuæðið. Gullfundir í Klettafjöllum árið 1858 ollu
flutningi þúsunda manna frá miðvesturríkjunum. Denver
byggðist á landi, sem sambandsstjórnin hafði ætlað cheyenne-
og avapaho-indíánum. Við stofnun Kóloradóhéraðs 1861 voru
innfæddir hraktir brott af löndum sínum að Arkansasánni. Í
mótmæla- og hefndarskyni drápu þeir smábændur og fjöldkyldur
þeirra og réðust á póstvagna á leiðinni milli Denver og
Missouri-árinnar. Í refsingarskyni réðist þriðja herfylki
John M. Chivingtons ofursta á sofandi indíána (cheyenne og
avapaho) í dögun 29. nóvember 1864. Þar var hunduðum þeirra
slátrað, mönnum, konum og börnum. Þessi atburður, sem hlaut
nafnið Sand Creek fjöldamorðin, olli því, að Bandaríkjamenn
fóru að leggja eyrun betur að orðum indíána. Þrátt fyrir
þessa þróun neyddu uppgjafahermenn úr borgarstríðinu alla
indíána til að flytjast brott af Kóloradósléttunum til
verndarsvæða í Oklahoma.
Fylkisréttindi. Fljótlega dró úr gullæðinu í Kóloradó og
íbúafjöldi svæðisins náði ekki 60.000 fyrr en upp úr 1870,
þegar lagning járnbrautanna náði þangað og áveitukerfi voru
grafin við austanverð Klettafjöll. Þá fyrst var hægt að
sækja um fylkisréttindi. Vegna þess, að fólk óttaðist hærri
skatta og líkaði ekki stjórnmálabröltið í Washington DC,
dróst að senda umsókn um fylkisréttindi til 1876, þegar BNA
héldu upp á 200 ára afmæli þjóðarinnar. Næstu 20 árin ríkti
hagsæld vegna fundar auðugra silfurnáma í Leadville. Eftir
1890 var mikið gull grafið upp í Cripple Creek nærri
Colorado Springs.
Ákvörðun sambandsstjórnarinnar að hætta silfurkaupum 1893
gerði námueigendum gramt í geði og lýðveldissinnar meðal
þeirra sögðu sig úr flokknum þremur árum síðar til að styðja
demókratann William Jennings Bryan til forsetaembættisins.
20. öldin. Á fyrstu arum 20. aldar dró aftur úr gull- og
silfuræðinu og margir landsmenn fjárfestu í ferðaþjónustu,
sem byggðist á náttúrunni og heilsusamlegu loftslagi.
Gyðingaspítalinn í Denver og Cragmor heilsuhælið í Colorado
Springs urðu fræg fyrir meðhöndlun berklasjúklinga.
Járnbrautir voru lagðar um fögur fjallaskörð (Hagerman,
Corona og Cumbres), lúxushótel voru byggð og
Fjallaþjóðgarðurinn var opnaður 1915. Þrátt fyrir aukinn
ferðamannastraum, staðnaði efnahagurinn í heimskreppunni.
Síðari heimsstyrjöldin olli miklum breytingum, þegar herinn
kom sér upp stöðvum og skrifstofum í borgum fylkisins. Á
sjöunda og áttunda áratugnum óx aðsókn að skíðasvæðunum í
Aspen og Vail vegna hins langa skíðatímabils. Á áttunda
áratugnum fluttu mörg fyrirtæki tengd elektróník og
geimferðaáætluninni til Front Range-borganna. Uppgangurinn
og fólksfjölgunin á síðustu tveimur áratugum 20. aldar
krafðist æ víðtækari ráðstafana til náttúruverndar. |
