Vermont land og náttúra Bandaríkin,


LAND og NÁTTÚRA
VERMONT

.

.

Utanríkisrnt.

Booking.com

Heildarflatarmál Vermont er 24.903 ferkílómetrar (45. í stærðarröð BNA).  Sambandsstjórnin á 6% landsins.  Fylkið er gróflega líkt ferhyrningi í alginu, 255 km frá norðri til suðurs og 135 km frá austri til vesturs.  Hæð yfir sjó er á bilinu 29 m við Champlain-vatn í norðvesturhlutanum til 1.339 m á toppi Mansfield-fjalls í norðurhlutanum.  Meðalhæð yfir sjó er 305 m.

Landslag er hið fjölbreytilegasta í Nýja-Englandsfylkjunum og fylkið liggur hvergi að sjó.  Landfræðilega skiptist það í fimm svæði:  Hvítufjöll, Uppland Nýja-Englands, Grænufjöll, Champlain-dal og Taconic-fjöll.

Hvítufjallasvæðið er í norðausturhlutanum.  Það er hálent og hrjúft granítsvæði, sem teygist inn í New Hampshire.  Þarna er meðalhæð yfir sjó 365m og stök fjöll (monadnocks) tróna upp í rúmlega 1.006 m.

Uppland Nýja-Englands er í austurhlutanum.  Það er hæðótt og djúpt skorið straumhörðum ám, sem renna til Massachusetts.  Berggrunnurinn er flókin blanda myndbreytts bergs og stökum granítfjöllum (Ascutney í Windsor og Spruce í Groton), sem tróna yfir hæðirnar.  Meðfram Connecticut-ánni er frjósamur jarðvegur.

Grænufjöll í miðhlutanum eru fellingafjöll með norður-suðurstefnu.  Norðan Rutland eru tveir samsíða fjallshryggir og sunnantil, þar sem forn berggrunnurinn er sýnilegur á yfirborðinu, eru fjöllin lík flatri hásléttu með ám (West og Deerfield), sem falla um djúpa dali.

Champlain-dalur í norðvesturhlutanum er tiltölulega flatlendur með setlagaberggrunni (sand- og kalksteinn).  Þar tróna stök fjöll (Snákfjall í Addison >305m).  Þetta svæði er vel fallið til ræktunar, því jarðvegurinn er ekki grýttur og súr.

Taconic-fjöll eru tiltölulega flókið jarðfræðifyrirbrigði í suðvesturhlutanum.  Bergið er víðast umbreytt og tengt marmara- og hellugrýtisbeltum fylkisins.  Hæsti tindurinn er Equinox, sem trónir yfir borginni Manchester í þröngum Vermont-dalnum.  Margir líta á hann sem skilin á milli Taconic-fjalla og Grænufjalla.

Helztu vatnsföll fylkisins eru:  Connecticut, Hudson, Winooski, Lamoille og Otter Creek, sem er lengsta á landsins.  Aðalþverár Connecticut-árinnar eru White, West, Waits, Williams, Black og Passumpsic.

Stöðuvötn eru mörg.  Hið stærsta er Champlain-vatn, sem teygistinn í New York og Quebec.  Memphremagog-vatn er næststærst og hluti þess er í Quebec.  Stærsta stöðuvatnið, sem er innan fylkismarkanna er Bornoseen-vatn í grennd við Rutland.  Í norðausturhlutanum er fjöldi vatna.

Loftslagið.  Vetur eru langir og sumur stutt og hitamunur milli þessara árstíða er mikill, meiri en víðast annars staðar á Nýja-Englandssvæðinu.  Kaldast er uppi til fjalla og í norðausturhlutanum og hlýjast er í dölunum.  Í St Johnsbury í norðausturhlutanum er janúar kaldastur (-8,1°C) og júlí heitastur (20,8°C).  Í Rutland í miðhlutanum eru sambærilegar tölur -5,8°C og 20,8°C.  Lægsti skráði hiti er -45,6°C (1933 í Bloomfield, na) og hinn hæsti 40,6°C (1911) í Vermont í suðausturhlutanum.  Snjókoma á veturna er víðast lítil en sums staðar í fjallendinu er meðalúrkoman 3.175 mm á ári.  Fellibyljir og skýstrokkar eru fátíðir í landinu.

Flóra og fána.  Næstum fjórðungur landsins er vaxinn skógi (askur, beyki, birki, hikkorí, hlynur, eik, fura og greni).  Meðal blómplantna eru anemónur, brönugrös rósir og fjólur.
Meðal villtra dýra eru:  Dádýr, elgir, svartbirnir (fáséðir), gaupur, sléttuúlfar, bifrar, moskrottur, otrar, kanínur, íkornar og þvottabirnir.  Í Champlain-vatni veiðist lax, urriði, gedda og karfi.  Bleikja og regnbogasilungur eru í ám og lækjum.

Auðlindir, framleiðsla, iðnaður.  Kopar, tin, járn, silfur mangan og gull hefur verið numið lengi en öllum námugreftri lauk eftir 1950, þannig að ekki hefur verið hreyft við birgðum af asbesti, maríugleri, marmara, graníti, hellugrjóti, sand og möl.

Landbúnaðru er tiltölulega smár í sniðum en engu að síður mikilvægur efnahag fylkisins.  Helztu afurðir hans eru mjólk, nautakjöt, egg, fóður, epli og hlynsíróp.

Skógnýting er líka smá í sniðum en mikilvæg.  Timbur er aðallega nýtt til pappírsgerðar, í húsgötn og borðvið.

Iðnaðurinn er mikilvægasta atvinnugreinin.  Helztu framleiðsluvörurnar eru rafeindatæki, vélbúnaður til iðnaðar, prentað efni, pappír og pappírsvörur, vörur úr steini og viði, matvæli, nákvæmnistæki flutninga- og geimferðatæki.  Mikið er framleitt af örnum.

 TIL BAKA     Ferðaheimur - Garðastræti 36 - 101 Reykjavik - info@nat.is - Heimildir            HEIM