Máritíus meira,


MÁRITÍUS
MEIRA

Map of Mauritius
.

.

Utanríkisrnt.

Booking.com

Þarna ríkir jaðartrópískt úthafsloftslag og hitastig er mjög jafnt allt árið.  Meðalárshitinn er 23°C við sjávarmál og 19°C á hásléttunni.  Árstíðirnar eru tvær, desember til apríl með heitu veðri og júní til sept. með svalara veðri.  Meðalársúrkoman er 900 mm á vesturströndinni, 1525 mm á suðurströndinni og 5080 mm á miðhásléttunni.  Flóran nær til 600 tegunda, þótt lítið sé eftir að upprunalegum skógum.  Fánan nær m.a. til dökkbrúnna haladádýra (samber), broddaskordýraætu (tenrec) og hreysikatta auk mikils fjölda fugla- og skordýrategunda.  Rúmlega helmingur lands er ræktanlegur.  Mest er ræktað af sykurreyr.

Íbúarnir. 
Meirihluti (u.þ.b. 60%) íbúanna er kreólar og í kringum 40% af indverskum uppruna.  Evrópumenn og kínverjar eru litlir minnihlutahópar.  Helmingur þjóðarinnar stundar hindu, þriðjungurinn er kristinn og restin múslimar.  Fjöldi tungumála er talaður í þessum blandaða hópi en enska er opinber tunga landsins og kreól er almenn samskiptatunga.

Eyjan er með þéttsetnustu byggðum bólum heims.  Íbúunum fjölgaði úr hófi eftir að tókst að vinna á malaríu í heiminum á sjöunda áratugi 20. aldar.  Náttúruleg fjölgun íbúanna hefur verið tiltölulega há, þótt fjöldi fólks flytti úr landi á níunda áratugnum.  Næstum þriðjungur þjóðarinnar er undir 15 ára aldri.

Efnahagslífið byggist aðallega á léttum iðnaði, landbúnaði og ferðaþjónustu.  Ríkisstjórnum landsins hefur tekizt að auka fjölbreytnina í atvinnulífinu, þannig að íbúarnir byggja ekki lengur eingöngu á útflutningi sykurs.  Verg þjóðarframleiðsla jókst mun meira en íbúum fjölgaði á tíunda áratugnum.  Landbúnaðurinn stendur undir u.þ.b. áttunda hluta þjóðarframleiðslunnar og við hann starfa 17% vinnuaflsins.  Sykurframleiðslan stendur undir þriðjungi útflutningstekna og reyrinn er ræktaður á 80% ræktanlegs lands.  Landsmenn eru mjög háðir innflutningi matvæla, einkum hrísgrjóna.  Teræktunin hefur aukizt og ræktun karfaflna, tómata, kókoshnetna og banana er mikilvæg.  Tækniaðstoð frá Japan og Ástralíu hefur hleypt nýju lífi í fiskveiðar landsmanna.  Iðnaðurinn stendur undir u.þ.b. fjórðungi þjóðarframleiðslunnar og við hann starfa u.þ.b. 40% vinnuaflsins.  Iðnframleiðslan hefur stöðugt aukizt og mannfrekar framleiðslugreinar, sem byggjast aðallega á innfluttum hráefnum eða hálfunnum vörum, hafa laðað til sín erlenda fjárfesta.  Innflutingurinn byggist aðallega á vefnaðarvöru, elektrónískum tækjum, plast- og leðurvöru og gervigimsteinum.  Mestur hluti raforkunnar er framleiddur með innfluttu eldsneyti. 

Þjónustugeirinn stendur undir rúmlega helmingi vergrar þjóðarframleiðslu og við hann starfa 40% vinnuaflsins.  Mikilvægur vöxtur ferðaþjónustunnar á áttunda áratugnum gerði þessa atvinnugrein að stærstu tekjulindinni í erlendum gjaldeyri.  Innflutningur neyzluvöru, vélbúnaðar og matvæla er mun meiri en útflutningur fatnaðar, sykurs fisks, unninna demanta og gervieðalsteina.  Helztu viðskiptalönd Máritíus eru ESB (Bretland, Frakkland, Þýzkaland) og BNA.

Stjórnsýsla og félagsmál.  Samkvæmt stjórnarskránni frá 1968 var landið þingbundið konungsríki í Brezka samveldinu.  Árið 1991 var samþykkt breyting á stjórnarskránni í átt til lýðræðisstjórnar og forseta í fararbroddi.  Þessar breytingar tóku gildi 1992.  Þingið er kosið til 5 ára í senn og þar sitja 62 kjörnir þingmenn og 4 skipaðir.  Forseti og varaforseti eru kosnir í þinginu til 5 ára.  Framkvæmdavaldið er í höndum ríkisstjórnar undir forystu forsætisráðherra.  Hæstiréttur er æðsta dómsstig landsins.

Velferðarkerfið byggist á sjúkrahúsum og heilsugæzlustöðvum og félagsmiðstöðvar annast takmarkaða þjónustu, þar sem full heilbrigðisþjóusta er ekki veitt.  Tryggingastofnun annast greiðslur eftirlauna, fjölskyldubóta o.fl. þess háttar.  Í þéttbýlinu eru þrengslin mest og ríkissjóður styrkir sveitarfélög til uppbyggingar húsnæðis.  Rúmlega 90% barna á skólaskyldualdri ganga í skóla.  Staðall framhaldsmenntunar er hár og Máritíusháskóli (1965) býður nám á sviðum landbúnaðar, tækni, menntunar og stjórnsýslu.

Ríkisútvarpið útvarpar erlendum útvarps- og sjónvarpssendingum auk innlends efnis.  Skólaútvarp- og sjónvarp gegnir mikilvægu hlutverki.  Nokkur dagblöð og vikublöð eru gefin út á ensku, frönsku, kínversku og öðrum tungumálum.

Menningarmál.  Frjáls samtök áhugafólks stendur undir listalífi landsins.  Þjóðin hefur alið af sér mörg skáld og rithöfunda.  Málaralist er í hávegum höfð.  Helztu menningarstofnanir landsins eru Máritíusstofnunin og Þjóðskjalasafnið.  Leikhús eru vinsæl og leikarar eru aðallega áhugafólk.  Allmörg opinber og stofnanabókasöfn standa fólki til boða.

Sagan.  Arabískir sæfarar hafa líklega verið kunnugir landinu allt frá 10. öld eða jafnvel fyrr.  Portúgalar komu þangað snemma á 16. öld en þeir settust ekki að.  Hollendingar réðu landinu frá 1598-1710 og nefndu það Máritíus eftir landstjóranum Maurice af Nassau og reyndu landnám á árunum 1638-58 og aftur 1664-1710.  Þeir yfirgáfu eyjuna og létu sjóræningjum hana eftir.  Árið 1721 lagði Franska Austurindíufélagið eyjuna undir sig og nefndu hana Île de France.  Næstu 40 árin gekk landnámið hægt fyrir sig og franska siglingaráðuneytið tók að sér stjórn eyjarinnar árið 1767.  Aðalatvinnuvegurinn var sykurrækt og nýlendan dafnaði.  Í upphafi 19. aldar, þegar Frakkar og Bretar stóðu í stríði, var Máritíus Bretum stöðug ógn á siglingaleiðum um Indlandshaf.  Árið 1810 lögðu Bretar eyjuna undir sig árið 1814 fengu þeir framtíðaryfirráð yfir henni í friðarsamningunum í París.

Eyjaskeggjar héldu frönskum siðum, lögum og tungu en nafni landsins var breytt til fyrri vegar.  Þrælahald var afnumið 1935 og indverskir verkamenn tóku við verkefnum þeirra.  Máritíus blómstraði á sjötta áratugi 19. aldar en aukið framboð rófusykurs í Evrópu leiddi til hnignunar.  Malaríuplágan á árunum 1866-68 dró mjög úr skipakomum og opnun Súezskurðarins 1869 enn frekar.  Í fyrri heimsstyrjöldinni, þegar sykurverð hækkaði, kom uppsveifla en heimskreppan á fjórða áratugi 20. aldar leiddi eymd yfir þjóðina og verkamenn gerðu uppreisn 1937.  Síðari heimsstyrjöldin bætti ekki efnahaginn og eftir stríð var hafizt handa við umbætur í efnahagslífinu.  Umbætur í stjórnmálum landsins leiddu til sjálfstæðis þess 1968 innan Brezka samveldisins..  Árið 1979 reið fellibylurinn Claudette yfir landið og olli gífurlegu tjóni.  Lágt heimsmarkaðsverð á sykri á níunda áratugnum leiddi til mikilla umbóta í landbúnaði og þróunar í framleiðsluiðnaði úr innfluttum hráefnum eða hálfunninni vöru til endurútflutnings.

 TIL BAKA     Ferðaheimur - Garðastræti 36 - 101 Reykjavik - info@nat.is - Heimildir            HEIM