|
Íbúar
Jemen eru langflestir arabískumælandi múslimar af Miðjarðarhafsstofni. Jemenar af norðlægum uppruna eru taldir vera komnir af Mesópótamíumönnum,
sem komu til þessa heimshluta á fyrstu teinöld f.Kr.
Suðlægur uppruni er rakinn til Suður-Arabíu og hið forna
tungumál hefur enn þá áhrif á sumum svæðum í fyrrum Suður-Jemen.
Fólk af þessum mismunandi uppruna viðheldur sögulegum hefðum
og siðum, sem tengjast uppruna þess.
Norður-Jemenar rekja uppruna sinn til Isma’il í gengum
afkomanda hana ‘Adnan en Suður-Jemenar þykjast vera afkomendur
Qahtan.
Meðal
minnihlutahópa er mahrafólkið, sem er e.t.v. af áströlskum uppruna
og býr á fyrrum landamærasvæði milli Norður- og Suður-Jemen og á
Socotraeyju. Þetta folk
talar afbrigði hins forna himyaríska tungumáls.
Í Norður-Tihamah býr fólk, sem hefur komið til landsins frá
Eþíópíu og Sómalíu eftir síðari heimsstyrjöldina.
Akhdamfólkið, sem er líka af afrískum uppruna, stundar aðallega
þjónustustörf. Nokkrir
mannfræðingar telja þetta fólk vera stéttlaust og nánast réttlaust. Lengst í norðri eru enn þá leifar gyðingasamfélaga.
Á Adensvæðinu og á austursvæðum fyrrum Suður-Jemen eru hópar
frá Indónesíu og Indlandi.
Félagsleg
skipting fólksins í landinu byggist ekki á uppruna, heldur trúarbrögðum.
Sunnítar af Shafi’I-skólanum eru langflestir.
Minnihluti shíta er af Zaydi-skólanum og ríkjandi í fjöllunum
í norðri og Isma’ili, sem eru nú fámennir á Haraz-svæði í Norður
Jemen og fjalllendinu vestan San’a’ (Jabal Manakhah).
Ættflokkaskipting
er rótgróin í þjóðlífinu. Sum
bandalög ættbálka eiga sér allt að tveggja teinalda sögu.
Slík bandalög voru grundvöllur stjórnmálalegrs og félagslegs
skipulags í fyrrum Suður-Jemen þar til stjórnvöld hins sjálfstæða
ríkis hófu baráttu gegn þeim sem óvinum ríkisins.
Svo virtist sem yfirvöld hefðu náð nokkrum árangri á þessu
sviði en atburðirnir á níunda áratugnum gáfu til kynna, að ættbálkasamfélagið
væri enn þá rótgróið í efnahags- og stjórnmálum.
Brottflutningur
karlmanna á aldrinum 15-45 ára til starfa í öðrum löndum hefur
verið áberandi þróun í landinu.
Fjöldi þeirra hefur verið mismunandi frá áttunda áratugnum
en áætlað er, að a.m.k. ein milljón Jemena stundi atvinnu á
Persaflóasvæðinu, í Bretlandi og BNA.
Peningasendingar frá þessum farandverkamönnum eru mjög mikilvægar
fyrir kaupgetu flestra landsmanna og fjármögnun margra þróunarverkefna
innanlands. Lækkun olíuverðs
snemma á níunda áratugnum olli heimkomu margra þessara verkamanna og
minna peningaflæði frá þeim, sem voru um kyrrt utanlands.
Persaflóastríðið 1991 olli líka miklum straumi Jemena frá Sádi-Arabíu
til heimalandsins. Sádi-Arabar ráku mörg hundruð þúsund þeirra úr landi
vegna þess, að ríkisstjórn Jemen tók afstöðu með Írökum á
vettvangi Sameinuðu þjóðanna.
Samkvæmt
viðurkenndum töluleikjum tölfræðinnar er Jemen enn þá þróunarland. Þar er fæðingatíðni há, barnadauði mikill og hreinlæti,
sorpförgun og heilsugæzla í lágmarki.
Stuðningur, sem er fjármagnaður af erlendum ríkisstjórnum og
Sameinuðu þjóðunum, hefur beinzt að uppbyggingu efnahagslega stoða
landsins, einkum í norðurhlutanum, þar sem iðnþróun hófst ekki að
neinu marki fyrr en eftir borgarastríðið (1962-70). |
