Strandlengja Mósambík er tćplega 2600 km löng og ţar eru nokkrar beztu náttúruhafna heimsins, sem hafa gert landiđ ađ mikilvćgri flutninga- og samgöngumiđstöđ í austurhluta Afríku.  Zambesifljótiđ, sem rennur til sjávar um miđbikiđ, hefur gert landiđ ađ orkumiđstöđ ţessa svćđis.  Láglendiđ er stćrst í suđurhlutanum og mjókkar í strandsléttu norđan fljótsins.  Lćgri hluti Zambezidalsins er hluti Sigdalsins mikla.  Dalurinn er mest áberandi einkenni í landslagi Mósambík, sem rís hćgt og bítandi til vesturs.  Um miđbik ţess og til norđurs rís ţađ stöđugt upp á háslétturnar og loks alla leiđ til fjalllendisins á landamćrunum ađ Malawi og Zambíu.

Fjögur hinna fimm hálendissvćđa landsins eru á vestur- og norđvestur landamćrasvćđunum, Chimoio-hálendiđ á landamćrunum ađ Zimbabwe, Maravia-hálendiđ á landamćrunum ađ Zambíu og Angóníahálendiđ og Lichinga-hásléttan eru austan og vestan Malawitungunnar, sem skerst inn í Mósambík.  Bingafjall, sem er hluti af Chimoio-hálendisins, er hćsta fjall landsins (2436m).  Hinn 2405 m hái tindur Namúli-fjalls gnćfir yfir hálendissvćđum Mósambík.

Hinn mikli fjöldi vatnsfalla í Mósambík er vćnlegur til áveitna og raforkuframleiđslu.  Rovuma-áin rennur á norđurlandamćrunum ađ Tanzaníu.  Vatnasviđ Zambezi-árinnar og ţveráa hennar nćr yfir mestan hluta miđbiks landsins og Maputo-áin myndar hluta syđstu landamćranna ađ Swazilandi og Suđur-Afríku.  Ađrar ár, s.s. Lúrio, Ligonha, Save, Chagane og Komati, eru einnig náttúruleg mörk milli ýmissa pólitískra svćđa innanlands.  Önnur mikilvćg vatnsföll eru Messalo-áin í norđurhlutanum og Púngoe, Revue og Búzi, sem renna sama til Mósambíksunds skammt sunnan hafnarborarinnar Beira.  Vatnasviđ Zambezifljótsins er hiđ stćrsta í landinu og býđur upp á marga virkjunarmöguleika í framtíđinni.  Ţađ rennur um 840 km í gegnum landiđ og vatnasviđ ţess er í kringum 227 ţúsund ferkílómetrar.  Rovuma, Lúrio, Save og Messalo-vatnasviđin eru nćststćrst.  Landamćri landsins liggja ađ hluta um stöđuvötnin Nyasa, Chiuta og Chilwa ađ Malawi.  Önnur stór, náttúrleg stöđuvötn eru ekki til í landinu, en geysistórt uppistöđulón varđ til viđ gerđ Cahora Bassa-stíflunnar viđ Songo í Zambeziánni (sjá ţar).

Mósambík er ađ mestu innan hitabeltisins og víđast í strandhéruđunum gćtir monsúnáhrifanna frá Indlandshafi.  Ţau eru meiri í norđausturhlutanum en sunnar draga eyjarnar fyrir ströndinni talsvert úr ţeim (Madagaskar, Kómorós og Seychelles).  Séu hálendissvćđin á norđur- og vesturlandamćrunum og í kringum Gurue (austa Malawitungunnar) undanskilin, er loftslagiđ á hćrra liggjandi svćđum bćđi árstíđabundiđ og trópískt.  Daglegt hitastig í landinu frá 20°C – 25°C í júní og júlí.  Hitinn verđur oft óţćgilega hár (>30°C) í Efri-Zambezidalnum og međ norđausturströndinni.  Hitinn uppi í fjalllendinu getur fariđ niđur í 10°C.

Rakastig og úrkoma er mjög mismunandi eftir landshlutum.  Mestur munur er milli norđur- og suđurhlutanna.  Á svćđinu norđan Zambezifljótsins og austan Shire-dalsins er rakt og heitt eins og á suđurstrandsléttunni.  Sunnanvert innlandiđ og Zambezidalurinn vestan Shire-árinnar eru verulega ţurr svćđi og miđsuđurhlutinn í kringum Pafuri er talinn hálfeyđimörk (60 mm á mánuđi á regntímanum frá nóv. til feb. og ómćlanleg úrkoma í apríl til október).  Í suđurhlutanum, vestan strandsléttunnar, er međalársúrkoman 600 mm.  Í miđhlutanum, austan Shire-dalsins, og í öllum norđurhlutanum er međalársúrkoman 800 til 1500 mm.  Mest er hún á hálendinu og á litlu svćđi viđ ströndina í kringum Beira og Quelimane.  Í Zambezidalnum, vestan Shire-árinnar er međalársúrkoman 600 til 750 mm.  Eins og sést á ţessum tölum er hćtta á ţurrkum í suđur- og miđvesturhlutunum, ţannig ađ uppskera getur brostiđ.  Ţurrkarnir áriđ 1992 voru hinir mestu og verstu í manna minni.